วันที่ 11 ตุลาคม 2566 ที่อนุสาวรีย์พระยาสุรินทรภักดีศรีณรงค์จางวาง นายพิจิตร บุญทัน ผู้ว่าราชการจังหวัดสุรินทร์ ประธานในพิธีงานประเพณีแซนโฎนตาบูชาบรรพบุรุษ ประจำปี 2566 ซึ่งจังหวัดสุรินทร์ โดยองค์การบริหารส่วนจังหวัดสุรินทร์ นำโดย นายพรชัย มุ่งเจริญพร นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดสุรินทร์ พร้อมด้วยสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด ร่วมกันมอบเครื่องเซ่นไหว้ให้กับผู้ว่าราชการจังหวัดฯ และหัวหน้าส่วนราชการ เป็นตัวแทนรับมอบของเซ่นไหว้ตามธรรมเนียมประเพณี จากนั้นทั้งหมดร่วมกันประกอบพิธีเซ่นไหว้บรรพบุรุษต่อหน้าอนุสาวรีย์เจ้าเมืองคนแรกของจังหวัดสุรินทร์ โดยวันขึ้นแรม 14 ค่ำ จะเป็นวันจริงที่ทุกบ้านจะรวมญาติเพื่อประกอบพิธีเซ่นไหว้ในส่วนของตนเอง จะตรงกับวันศุกร์ที่ 13 ตุลาคมนี้
สำหรับ วันแซนโฎนตา หรือ ไงแซนโฎนตา ตรงกับวันแรม 14 ค่ำ เดือน 10 ของทุกปี ประเพณีวันสารทของคนเชื้อสายวัฒนธรรมเขมร ครอบครัวและเครือญาติได้กลับมาพบหน้ากัน เพื่อทำบุญให้บรรพบุรุษผู้ล่วงลับ เฉกเช่นเดียวกับ “วันสารทไทย”, “วันสารทจีน” และในวัฒนธรรมของชาวเขมรก็มีประเพณี “วันสารทเขมร” หรือที่เรียกกันว่า “ประเพณีแซนโฎนตา” ซึ่งชาวเขมร รวมทั้งชาวไทยเชื้อสายเขมรที่อาศัยอยู่ภายในพื้นที่ต่าง ๆ ของประเทศไทย ได้ให้ความสำคัญกับประเพณีนี้เป็นอย่างยิ่ง ทั้งนี้ ชาวบ้านที่มีเชื้อสายเขมรมีความเชื่อว่า เมื่อถึงวันแรม 1 ค่ำ เดือน 10 ประตูยมโลกจะเปิด เพื่อให้ผู้รับกรรมที่อยู่ในนรกได้เดินทางมาเยี่ยมญาติได้ ชาวเขมรจึงจัดทำอาหาร ขนม ข้าวต้ม ในตอนเย็นของวันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 10 และพอรุ่งเช้าวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 10 ก็จะนำอาหาร ขนม ข้าวต้ม ไปทำบุญอุทิศส่วนกุศลที่วัด
ผู้สื่อข่าวสังเกตเห็นในโต๊ะเครื่องเซ่นไหว้ ขณะช่วงท้ายของพิธี ได้มีคนกลุ่มหนึ่ง พากันจดจ้องไปยังเครือกล้วยที่เป็นของเซ่นไหว้ในพิธี เห็นกำลังรอลุ้นเลขธูปที่ปักอยู่บนกล้วยกำลังไหม้แสดงเลขทีละตัว ต่างคนก็กำลังใจจดใจจ่อว่าเลขที่ปรากฏทีละตัว และต่างนำมือถือมาส่องรอถ่ายและไลค์สดไปด้วย เป็นที่น่าแปลกใจว่าในพิธีเซ่นไหว้ใครนำธูปตัวนี้มาปักและจุด ซึ่งเป็นอันเดียวในโต๊ะพิธี แต่ก็ไม่มีใครแสดงตัวว่าเป็นคนนำมาจุดช่วงพิธีการเซ่นไหว้ แต่ก็เป็นไฮไลค์ที่หลายๆคนต่างตั้งรอเลขเสี่ยงทายจากธูปอันนี้จนที่สุดก็ปรากฏเลขตามที่เห็นคือ 348 ให้เอาไปลุ้นในงวดวันที่ 16 ตุลาคมนี้
