วันที่ 20 พ.ย. 2566 ที่สโมสรสัญญาบัตร กองบัญชาการหน่วยเรือรักษาความสงบเรียบร้อยตามลำแม่น้ำโขง อ.เมือง จ.นครพนม พลเรือตรีนรินทร์ ขาวเจริญ ผู้บัญชาการหน่วยเรือรักษาความสงบเรียบร้อยตามลำแม่น้ำโขง เป็นประธานในพิธีทำบุญเลี้ยงพระ 10 รูป การจัดงานวันกองทัพเรือและวันคล้ายวันสถาปนา หน่วยเรือรักษาความสงบเรียบร้อยตามลำแม่น้ำโขง ประจำปี 2563 พร้อมด้วย นายวันชัย จันทร์พร ผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนม ศาล ทหาร ตำรวจ หัวหน้าส่วนราชการและประชาชน ร่วมทำบุญตักบาตรอุทิศส่วนกุศลให้กับวีรบุรุษหน่วยเรือรักษาความสงบเรียบร้อยตามลำแม่น้ำโขง
ทุกวันที่ 20 พฤศจิกายนของทุกปี เป็น “วันกองทัพเรือ” เพื่อให้เยาวชนรุ่นหลังได้ตระหนักถึงความสำคัญของกองทัพเรือ ซึ่งเป็นอีกหน่วยงานหนึ่งที่มีหน้าที่ปกป้องอธิปไตยของชนชาวไทยตั้งแต่สมัยอดีตกาล หน่วยเรือรักษาความสงบเรียบร้อยตามลำแม่น้ำโขง” หรือ นรข. เดิมชื่อ”หน่วยปฏิบัติการตามลำแม่น้ำโขง” หรือ นปข.ได้รับการจัดตั้งขึ้นเมื่อ 20 พฤศจิกายน 2513 แรกเริ่มมีฐานะเป็นหน่วยงานต่อสู้เพื่อเอาชนะคอมมิวนิสต์ สนับสนุนงานการต่อสู้เพื่อเอาชนะคอมมิวนิสต์ อยู่ในความควบคุมบังคับบัญชาของ กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายใน ต่อมาสถานการณ์การก่อการร้ายภายในประเทศได้ลดน้อยลง และภัยคุกคามที่จะมีผลกระทบต่อความมั่นคงของประเทศได้เปลี่ยนไปเป็นภัยคุกคามที่มาจากภายนอกประเทศ จึงได้รับการปรับให้เป็นหน่วยงานอยู่ในแผนป้องกันประเทศ มีฐานะเป็นหน่วยเฉพาะกิจของกองทัพเรือ และมอบให้ขึ้นควบคุมทางยุทธการกับกองทัพภาคที่ 2 กองทัพบก
“หน่วยเรือรักษาความสงบเรียบร้อยตามลำแม่น้ำโขง” หรือ นรข. เดิมชื่อ “หน่วยปฏิบัติการตามลำแม่น้ำโขง” หรือ นปข. ได้รับการจัดตั้งขึ้นเมื่อ 20 พฤศจิกายน 2513 แรกเริ่มมีฐานะเป็นหน่วยงานต่อสู้เพื่อเอาชนะคอมมิวนิสต์ สนับสนุนงานการต่อสู้เพื่อเอาชนะคอมมิวนิสต์ อยู่ในความควบคุมบังคับบัญชาของกองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายใน ต่อมาสถานการณ์การก่อการร้ายภายในประเทศได้ลดน้อยลง และภัยคุกคามที่จะมีผลกระทบต่อความมั่นคงของประเทศ ได้เปลี่ยนไปเป็นภัยคุกคามที่มาจากภายนอกประเทศ ดังนั้นในวันที่ 1 ตุลาคม 2531 นปข. จึงได้รับการปรับให้เป็นหน่วยงานอยู่ในแผนป้องกันประเทศ มีฐานะเป็นหน่วยเฉพาะกิจของกองทัพเรือ และมอบให้ขึ้นควบคุมทางยุทธการกับกองทัพภาคที่ 2 กองทัพบก
ในปี พ.ศ.2538 จังหวัดเชียงราย ซึ่งประสบปัญหาการลักลอบเข้าเมือง การค้ายาเสพติด และการกระทำผิดกฎหมายต่าง ๆ โดยใช้แม่น้ำโขงเป็นช่องทางการลักลอบผ่านเข้า – ออก และลำเลียงผ่านเข้าสู่ประเทศมาโดยตลอด ได้ร้องขอไปยังกองทัพเรือ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องขอให้ นปข. เข้ารับผิดชอบปฏิบัติงานในพื้นที่ตามลำแม่น้ำโขงของจังหวัดเชียงราย เช่นเดียวกับที่ปฏิบัติอยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ดังนั้น ในวันที่ 1 ตุลาคม 2538 กองทัพเรือ จึงได้จัดตั้ง นปข. เขตเชียงราย ขึ้น เพื่อสนับสนุนกองทัพบก ในการป้องกันประเทศ และรักษาความมั่นคงภายในบริเวณลำแม่น้ำโขง ในพื้นที่จังหวัดเชียงราย โดยมอบให้ขึ้นควบคุมทางยุทธการกับกองทัพภาคที่ 3 กองทัพบก จากผลการประชุม ครม. ร่วมไทย – ลาว ที่เมืองปากเซ แขวงจำปาสัก สปป.ลาว และจังหวัดอุบลราชธานี เมื่อ 20 – 21 มีนาคม 2547 ด้านความมั่นคง โดยฝ่ายไทยจะปรับบทบาทและเปลี่ยนชื่อ นปข. โดยจะให้ดูแลป้องกันและปราบปรามยาเสพติดเป็นภารกิจหลัก และอาชญากรรมข้ามชาติเป็นภารกิจลำดับต่อมา
ดังนั้น กระทรวงกลาโหมได้ให้ความเห็นชอบการเปลี่ยนชื่อจาก “หน่วยปฏิบัติการตามลำแม่น้ำโขง” คำย่อ “นปข.” เป็น “หน่วยเรือรักษาความสงบเรียบร้อยตามลำแม่น้ำโขง” คำย่อ “นรข.” เมื่อ 28 พฤษภาคม 2547 โดยมีภารกิจและบทบาทในด้านการรักษาความสงบเรียบร้อยตามลำแม่น้ำโขง และตลอดแนวชายฝั่งแม่น้ำโขงในพื้นที่รับผิดชอบเป็นหลัก โดยมุ่งเน้นและให้ความสำคัญต่อการปฏิบัติในการป้องกันและปราบปรามการกระทำผิดกฎหมาย ที่จะส่งผลกระทบต่อความมั่นคงและความสงบเรียบร้อย และการกระทำอื่น ๆ ที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย คุ้มครองและช่วยเหลือประชาชนจากภัยพิบัติต่าง ๆ ด้วยหลักมนุษยธรรม รวมทั้งการเสริมสร้างความสัมพันธ์อันดีต่อประเทศเพื่อนบ้าน
