วันที่ 30 ม.ค. 2568 ที่ศาลเจ้าเดนหวั่วโองมู้ บ้านอาจสามารถ ต.อาจสามารถ อ.เมือง จ.นครพนม นายปราชญา อุ่นเพชรวรากร ผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนม พร้อมด้วยหัวหน้าส่วนราชการ ร่วมพิธี “วันรวมใจไทแสก” โดย นายปรีชา ศรีสงค์ นายก อบต.อาจสามารถ ในฐานะเจ้าภาพ กล่าวให้การต้อนรับ ผู้ว่าราชการจังหวัดและแขกผู้มีเกียรติที่มาร่วมงาน “วันรวมใจไทแสก” ในวันนี้
นายสมศักดิ์ บุญจันทร์ นายอำเภอเมืองนครพนม กล่าวรายงานถึงความเป็นมา ของงานประเพณี “วันรวมใจไทยแสก” ซึ่งจัดขึ้นตรงกับวันขึ้น 2 ค่ำ เดือน 3 ของทุกปี เพื่อเป็นการแสดงออกถึงความเคารพนับถือ ดวงวิญญาณของบรรพบุรุษ คือ โองมู้ ที่ชาวไทแสกต่างให้ความเคารพสักการะ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้กล่าวไว้ในหนังสือโบราณคดี เกี่ยวกับประวัติความเป็นมาของชาวไทแสกเอาไว้ว่า เดิมถิ่นของชาวไทแสกอาศัยอยู่แถบเมืองวินท์ เมืองรอง ตั้งอยู่ระหว่างชายแดนประเทศจีนและเวียดนาม ซึ่งชนเผ่าไทแสกนี้รักสงบไม่ชอบการรุกราน เมื่อถูกรุกรานจากชนเผ่าอื่น จึงได้รวบรวมสมัครพรรคพวกอพยพหาที่อยู่ใหม่ โดยอพยพลงมาตามลำแม่น้ำโขง บางส่วนได้อพยพไปตั้งถิ่นฐานอยู่แถบแคว้นสิบสองปันนา และบางกลุ่มลงมาตั้งถิ่นฐานอยู่บ้านโพธิ์ค้ำ บ้านตอกท่าแค เมืองท่าแขก ประเทศ สปป.ลาว ในปัจจุบัน โดยบางส่วนได้อพยพข้ามแม่น้ำโขงมาอยู่ยังฝั่งของประเทศไทย เมื่อราวสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 โดยมี”โองมู้” เป็นผู้นำและชักชวนชาวไทแสกในการอพยพข้ามมาตั้งถิ่นฐาน ยังป่าหายโศก ริงฝั่งแม่น้ำโขง
ต่อมา พระสุนทรราชวงษา (ฝ้าย) ทรงเห็นว่าชาวไทแสกมีนิสัยรักสงบ จึงทรงแต่งตั้งให้เป็นกองอำมาตย์ ทำหน้าที่ลาดตระเวนตามแนวชายแดนแม่น้ำโขง พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้า แต่งตั้งชุมชนเผ่าไทแสกให้เป็นเมืองอาทมาต ขึ้นกับเมืองนครพนมโดยให้ ท้าวฆาน บุตดี เป็นหลวงเอกอาษา ทำหน้าที่เป็นเจ้าเมือง ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเมืองจากเมืองอาทมาต เป็นเมืองอาจสามารถ หรือตำบลอาจสามารถจนถึงปัจจุบัน ชาวไทแสกเชื่อว่าเป็นพิธีกรรมที่มีความสำคัญเป็นการสร้างศรัทธา ความเชื่อมั่น ก่อให้เกิดความผูกพันสร้างจิตสำนึกให้แก่ชาวไทแสกเกิดความรักและความหวงแหนในวัฒนธรรมของตน มุ่งสอนให้ผู้น้อยให้ความเคารพนับถือผู้ใหญ่กว่ามีความกตัญญูต่อบรรพบุรุษและเป็นการพบปะสังสรรค์กันทุกครัวเรือน
สำหรับกิจกรรมของงานครั้งนี้ ประกอบด้วย ขบวนแห่ของชนเผ่าไทแสก พิธีกินเตรดเดน ณ ศาลเจ้าเดนหวั่วโองมู้ การแสดงรำบวงสรวง โองมู้ การจำลองวิถีชีวิตของชนเผ่าไทแสก การประกวดซุ้มชอยซึ่งจัดมาเป็นประจำทุกปี มหรสพสมโภชงานประเพณี ในช่วงวันที่ 30 มกราคม 2568 ซึ่งประกอบด้วย
นายปราชญา อุ่นเพชรวรากร ผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนม ประธานในพิธี ได้กล่าวชื่นชมชาวไทแสก ตำบลอาจสามารถ ที่จัดงานได้ยิ่งใหญ่ว่า งานประเพณีดังกล่าวนี้เป็นการแสดงออกถึงความรัก ความสามัคคีของชาวไทแสก อีกทั้งทราบมาว่าชนเผ่าไทแสกนี้ เป็นชนเผ่าที่มีความอดทน มีความสามัคคีในหมู่คณะและมีผู้นำที่เข้มแข็ง ทำให้สามารถรักษาและสืบทอดพิธีกรรมเตรดเดน ที่ชาวไทแสกเชื่อว่าเป็นพิธีกรรมที่มีความสำคัญ เป็นการสร้างความเชื่อมั่น ความศรัทธา ความกตัญญูต่อบรรพบุรุษ
นอกจากนี้ชาวเผ่าไทแสกมีภาษาพูด การแต่งกายที่เป็นเอกลักษณ์ของตนเอง โดยเฉพาะแสกเต้นสาก เป็นการแสดงที่ไม่เหมือนจังหวัดอื่นใดในประเทศไทย จึงขอชื่นชมและขอให้ชาวเผ่าไทแสก ตำบลอาจสามารถ ได้รักษาและสืบทอดขนบธรรมเนียมประเพณีอันดีงามนี้ให้คงอยู่ตลอดไป
